فرانچايز

فرانچايز چيست؟

فرانچايز: اين صنعت از پر طرفدار ترين اشكال كسب كار مخصوصا در كشور هاي در حال توسعه مي باشد.

فرانچايز يعني استفاده از نام يك برنده معتبر و دارايي هاي فكري آن كسب كار كه تحت قرارداد هاي مشخص و پرداخت هزينه هايي به عنوان حق استفاده از آن برند تحت اختيار يك فرد حقيقي يا يك شركت حقوقي قرار مي گيرد.

مدل كسب و كار بيشتر در بازار رستوران، فست فود و كافي شاپ ديده مي شود.

و معروف ترين آن ها در دنيا مك دونالد است.

از نمونه هاي ايراني اين صنعت مي توان به هايدا ، بوف، آيس پك و فروشگاه هاي زنجيره اي كوروش اشاره كرد.

در فرانچايز يك طرف بعنوان فرانچايز دهنده (فرانچايزرfranchiser) به طرف ديگر بعنوان فرانچايز گيرنده (فرانچايزي franchisee) حق استفاده از نام تجاري خود را در زمينه هاي سازمان دهي، اموزش، تامين مواد، بازاريابي،مديريت و غيره مي دهد و در ازاي ان درصدي از درامد را دريافت مي كند.

فرانچايز به هر يك از كسب كار هاي كوچك اجازه مي دهد كه:

تحت نام تجاري مشترك فعاليت كند و از يك متد آزمايش شده و موفق شده استفاده كند.

فرانچايز يك استراتژي كسب كار براي جذب و نگهداري مشتري هست.

فرانچايز طرح و ساخت پرسا[/caption]

تاريخچه:

ايالت متحده ي امريكا مهد تجارت هاي فرانچايز در دنيا شناخته شده است.

اين صنعت را نخستين بار ايساك سينگر در سال  1850ارايه كرد.

او خالق مفهوم و مدل فرانچايز است و ايرانيان با چرخ هاي خياطي او آشنايي دارند.

او براي جذب مشتري بيشتر براي چرخ خياطي هايش از فرانچايز استفاده كرد.

از ديگر نمونه هاي قرار داد هاي موفقيت اميز مشابه آقاي جان.اس. پمبرتون در مورد شركت كوكاكولا بوده است.

در قراردادهاي معاصر، رستوران هاي غذاي اماده ، به خصوص مك دونالد امريكايي موفقيت اميز ترين نمونه هاي اين نوع قرار داد ها هستند.

تعريف مدل فرانچايز

مي توان گفت يك همكاري و ارتباط بلندمدت بين فرانچايز دهنده و فرانچايز گيرنده مي باشد.

از نظر كارشناسان طرح و ساخت پرسا در اين امر فرانچايز دهنده حق استفاده و بهره وري از ليسانس و برند خود را به فرنچايز گيرنده مي دهد.

همچنين علاوه بر آن در زمينه سازمان دهي، آموزش، تامين مواد، بازاريابي و مديريت به فرنچايز گيرنده راهنمايي و كمك مي كند.

اما در ازاي آن مبلغي از درآمد فرنچايز گيرنده را در اختيار مي گيرد.

به عنوان تعريف خلاصه فرانچايز مي توان گفت: يك روش از نوع همكاري در دنياي كسب و كار است كه براي توليد و عرضه يك محصول يا خدمت استفاده مي شود.

مزايا مدل فرانچايز:

مزايا براي فرانچايزي:

1= استفاده از يك برند شناخته شده و عدم نياز به ايجاد برند جديد

2= استفاده از دارايي هاي فكري مشخص و موفق

3= كاهش ريسك سرمايه گذاري به علت استفاده ازبرند معتبر و حمايت از طرف فرانچايزر

4= شانس بيشتر: براي گرفتن وام و اعتبار مالي به دليل ريسك شكست كمتر

5= حمايت از طرف شركت فرنچايزر: اطمينان ازبرخورداري حمايت اجرايي و عملياتي يك نهاد بزرگتر در روزهاي سخت

مزايا براي فرنچايز دهنده:

1= توسعه كم هزينه: توسعه شعب توسط خود فرانچايزر هزينه سرمايه اي زيادي دارد كه به راحتي نمي تواند اين حجم سرمايه را تامين كند.

2= دسترسي به پول بيشتر براي تبليغات: فرانچايزر مقداري هزينه براي تبليغات از زير مجموعه هاي خود دريافت مي كند و مي تواند به راحتي به تبليغات بپردازد.

3= بازاريابي: تعدد تعداد شعب خود نوعي بازاريابي است و كسب و كار جاي خود را در ذهن مشتري باز خواهد كرد.

معايب مدل فرانچايز:

معايب براي فرانچايزي:

1= كاهش درآمد: فرانچايزي بايد از ابتدا وجهي به فرانچايزر بپردازد؛

سپس بايد به ازاي هر فروش نيز درصدي را به فرانچايزر بدهد.

همين امر باعث كاهش درآمد مي شود.

فرانچايزر به سود خالص فرانچايزي كاري ندارد و همان ابتدا از فروش درآمد خود را بر مي دارد.

2= انجام كار به روش ديگران: كار را بايد به دستور و استانداردهاي ديگران انجام داد؛

حق كمترين دخالت در فرآيند بهره برداري و كسب و كار وجود ندارد.

حتي در برخي موارد حق تغيير ظاهر مغازه بدون تائيد فرانچايزر هم وجود ندارد.

اگر در برخي از قراردادهاي فرانچايزر ذكر شده باشد فرانچايزي به خاطر تخطي از قوانين و استاندارد شديدا جريمه مي شود.

3= كار سخت و زياد: در مدل فرانچايز بايد به سختي كار كرد، به خاطر درصد بالاي حق امتياز فرانچايزربايد فروش زيادي داشت.

پس بايد ساعات بسياري كار كرد و هزينه ها را كم كرد.

4= عدم كنترل روي كار خود: فرانچايزي روي كار و روش هاي آن و محصولات و امكانات و طراحي آن هيچ دخالتي ندارد.

ممكن است اشتباهات مديريتي از طرف فرانچايزر، طراحي بد محصول و كيفيت پايين آن و يا هر نقص ديگري از طرف مديريت فرانچايزي را به نابودي بكشد، بي آن كه تقصيري داشته باشد.

5= وابستگي شديد به صاحب برند: با توجه به ذات پروژه كه فرانچايز مي باشد.

كليه امور تامين مواد اوليه، لجستيك، برنامه ريزي، تبليغات، آموزش و غيره كلاً متاثر ار فرانچايزر مي باشد.

معايب براي فرنچايز دهنده:

1= مديريت سخت تر: مديران فرنچايزي را استخدام نكرده اند؛ با آنها قرارداد مشاركت تجاري دارند.

پس نمي توانند به راحتي آنها را مديريت كنند؛ تغييرات سخت تر و زمان بر تر خواهد بود.

2= سخت تر شدن نوآوري: فرانچايزر اگر بخواهد يك محصول جديد، يك روش جديد يا يك فرآيند جديد را امتحان كند.

تا زماني كه بخواهد همه زيردستان خود را با روش جديد آشنا كند زمان زيادي طول مي كشد.

به همين دليل نوآوري سخت تر و كندتر مي شود.

انواع فرانچايز:

1= توليدي: در اين روش، امتياز رسمي توليد يك سري محصولات و يا خدمات با استفاده كامل از نام تجاري، به افراد ديگر واگذار مي شود.

بسياري از برندهاي خوراكي و نوشيدني را مي توان مثال زد كه از اين نوع هستند.

2= توزيعي: در اين قرارداد، فرانچايزي مطابق الزامات يك سيستم توزيعي، به توزيع و فروش محصولاتي مي پردازد.

كه ممكن است توسط فرانچايزر توليد شده باشد كه از آن به مدل توليدي- توزيعي ياد ميشود.

در اين روش، تنها حق فروش يك سري محصولات و يا خدمات با استفاده از لوگو و بدون پشتيباني دائمي از كسب و كار، به افراد ديگر داده مي شود.

در اين روش، ارتباط بين فروشنده و عرضه كننده مستقيم است.

نمونه اي از اين نوع، برندهاي پمپ بنزين هستند كه تنها حق فروش فرآورده هاي نفتي خود را به ساير افراد مي دهند.

در اين نوع، غير از فروش، ساير خدمات بر عهده فرانچايزر خواهد بود.

3= خدماتي: به موجب اين قرارداد، فرانچايزي حق ارائه خدماتي را تحت نشان هاي تجاري فرانچايزر به دست مي آورد.

براي مثال مراكز تعويض روغن خودرو يا شستشوي اقلام خانگي و خدماتي نظير هتلداري و رستوران ها، از اين دست محسوب مي شوند.

4= صنعتي: اين روش تلفيقي از توليد و توزيع است.

در اين مورد فرانچايزي، كالا را مطابق با دستورالعمل هاي فرانچايزر توليد و تحت علامت تجاري فرانچايزر به فروش مي رساند.